Jego twórczość jest prawdziwa i niepowtarzalna – to przełożony na język malarstwa niezwykły życiorys, sztuka czerpiąca witalność, siłę i prawdę z własnych przeżyć.

Na tle zróżnicowanej panoramy sztuki polskiej drugiej połowy XX w. malarz Ludwik Maciąg jawi się jak samotny jeździec. Takiego porównania użył Michał Woźniak, autor wywiadu rzeki z profesorem Maciągiem, opublikowanego w 2007 r., w pomnikowym i bibliofilskim wydaniu poświęconym jego twórczości. Jest w tym określeniu głęboki sens, bezpośrednio wskazujący na znaczącą rolę koni i jeździectwa w życiu i twórczości tego artysty, a w rezultacie charakteryzujący jego indywidualną postawę twórczą, konsekwentną i bezkompromisową, niepoddającą się naciskom społecznym i politycznym, wbrew panującym ogólnie trendom i modom, nawet kosztem kariery i popularności.

Ludwik Maciąg urodził się w 1920 r. w Krakowie. Wychował się w tradycji żołnierskiej i patriotycznej. Ojciec artysty był zawodowym żołnierzem, hallerczykiem i weteranem I wojny światowej, spod Isonzy i Verdun, natomiast matka, pochodząca z Dalmacji, porzuciła swój rodzinny kraj, podążając za mężem. Dwaj starsi bracia, Józef i Otto, pomimo niewątpliwych uzdolnień artystycznych, również zdecydowali się na karierę wojskową. Kiedy Ludwik miał zaledwie dwa lata, jego ojciec przeniesiony został do 9 Pułku Artylerii Lekkiej w Białej Podlaskiej. Dzieciństwo spędził więc, dosłownie, w koszarach wojskowych, z okien mieszkania obserwować mógł siodłanie i pojenie koni, uroczyste parady i pochody kawalerii. Wszystkie te wrażenia i obserwacje stały się tematem jego pierwszych prób malarskich – podobno już w wieku czternastu lat zilustrował Trylogię i namalował panoramę bitwy pod Kircholmem. Z Białą Podlaską na zawsze pozostaną związane pierwsze wspomnienia dzieciństwa, lata szkolne w męskim Gimnazjum im. J. I. Kraszewskiego, matura zdana tuż przed wybuchem wojny, w czerwcu 1939 r., a potem trudna, okupacyjna młodość. W zbiorach Muzeum Południowego Podlasia w Białej Podlaskiej znajduje się niezwykły album, podarowany przez Profesora, w którym podziwiać można jego wczesne prace, akwarele i rysunki, powstałe pod koniec lat 30. oraz w okresie wojny i okupacji, świadczące o ogromnym talencie i sprawnym warsztacie młodego twórcy. Pomimo wyraźnej fascynacji klasykami polskiego malarstwa batalistycznego – Kossakami, Brandtem i Michałowskim – oglądamy w nim też liczne studia pejzażu, będące nie tylko notowaniem uroczych i malowniczych miejsc, ale także próbą syntezy i poszukiwań. Marzenia o studiach na Akademii Sztuk Pięknych runęły w gruzach tragedii II wojny światowej, na front poszli obaj bracia. Józef bierze udział w formowaniu pierwszych struktur polskiego podziemia, a potem jako „cichociemny” walczy i ginie bohatersko w górach Serbii. Otto, internowany w Rumunii, przedostał się na zachód Europy, a następnie przeszedł cały bojowy szlak w siłach wojsk alianckich.

Produkcja: 5 Strona Sp. z o.o.  Opracowanie merytoryczne: Małgorzata Nikolska

Zdjęcia i montaż: Dominik Stecki  Kierownik produkcji: Mariusz Kalinowski

Opracowano na podstawie artykułu: “Pamiętnik Ludwika Maciąga” (Kraina Bugu numer 26, 2020 r.) w ramach cyklu: Arena Sztuki

Dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu “Kultura w sieci”